વિસનગર - શહેરના નગરરત્નો
 
 
''ગુજરાતીવિશ્વકોશ''ની પ્રેરક પ્રતિભા : શ્રી સાંકળચંદભાઈ પટેલ    
     
    પડછંદ કાયા, ગોળ હસમુખો ચહેરો, નિર્ભય આંખો, પ્રમાણમાં પ્રભાવક અવાજ. તમે જયારે મળો ત્યારે તમારું કામ એમના મનમાં બેસે તો પ્રસન્ન થઈ સંગીન સહકાર આપે, સને ૧૯૮પ ની બીજી ડિસેમ્બરે ગુજરાતી વિશ્વકોશનું કામ એચ.એલ.કોલેજ ઓફ કોમર્સની હોસ્ટેલના કમ્પાઉન્ડમાં એક રૂમમાં શરૂ થયેલું. સને ૧૯૮૬ના નવેમ્બરની ર૮મી એ તેમણે દુનિયામાંથી વિદાય લીધી. એમણે સહકારી ક્ષેત્રે સ્થાપેલી મજૂર મંડળીએ ભારતભરમાં ડંકો વગાડયો હતો. વિશ્વકોશનો પ્રારંભ કરાવનાર આ પુરૂષ માત્ર બે ચોપડી જ ગુજરાતી ભણ્યા હતા છતાં વર્ષો સુધી વીસનગરની નૂતન સર્વ વિદ્યાલયના પ્રમુખ તરીકે કેળવણી ક્ષેત્રે પણ કામ કર્યું છે. છાત્રાલયો, શાળાઓ, વિકાસગૃહ જેવી સંસ્થાઓના સર્જનમાં એમનો અપૂર્વ પુરૂષાર્થ પડેલો છે.
 
     
    પોતાની હૈયાસૂઝના પરિણામે આઝાદીની સને ૧૯૪રની ચળવળમાં પણ તેઓ અગ્રેસર હતા. પ્રજામંડળની સ્થાપના અને પછી એ પ્રજામંડળને વિખેરી નાખવાનું એમનું કામ મહાગુજરાતની ચળવળ જેવું જ છે. વીસનગરમાં મહાગુજરાતની ચળવળ શરૂ થઈ એમ.એન. કોલેજમાંથી. પછી એના સૂત્રધાર બન્યા સાંકળચંદ પટેલ અને રમણિકભાઈ મણિયાર. આ ચળવળને વેગ આપવામાં કંસારા જ્ઞાતિના નટવર આઝાદ, જયંતીલાલ મણિયાર, વીરેન્દ્ર મણિયાર વગેરે ઘણા બધા હતા.
     
    સાંકળચંદભાઈ પટેલના હદયમાં ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગનાં દૂ:ખીજનો માટે હમદર્દી હતી. એ માટે તેઓ સતત પ્રયત્ન કરતાં. એ સમયમાં એટલે કે આશરે ૧૯૯૦ ના દાયકા પછી પાંચ રૂપિયામાં પ્રસૂતિની તમામ સારવાર મળે તેવું દવાખાનું સ્થાપવાનું મનમાં હતું અને તે તેમણે નૂતન સર્વ વિદ્યાલય પાસે સ્થાપ્યું પણ છે. સમાજના કુરિવાજો અને વ્યસનનાં દૂષણો સામે પણ તેઓ લડયા છે. એમની સંસ્કાર સેવા એટલે એમની ષષ્‍િઠપૂર્તિ પ્રસંગે છપાયેલો ગાથાને વીસનગર અને ઉત્તરગુજરાત ચિરકાળ યાદ કરે તેવી કાર્યસૂચિનાં મબલખ ઉદાહરણો છે. વિસનગર તાલુકા આખા કદની પ્રતિમા અને ત્રણ દરવાજા પાસે એમની પ્રતિમા છે. સેવાકાર્યને વરેલા આ કર્મઠ પુરૂષની કેટલીક પ્રેરક પ્રવૃત્‍િત જનકલ્યાણ અર્થે હતી. એટલે સને ૧૯૪રની ગાંધીગીરીની લડત એમના પોષાકમાં, એમની રહેણીકરણીમાં અને જીવનઘડતરમાં સઘનપણે છવાયેલી હતી.
     
    તેઓ હંમેશા દરેકને કહેતા કે તમે ભૂખ્યા રહીને પણ તમારા બાળકોને ભણાવજો, આ હતી કેળવણી પ્રત્યેની તેમની પ્રિત. તેઓએ હંમેશા ગરીબો અને સમાજના વંચિતોનો જ વિચાર કરીને સેવાકાર્યો કર્યા છે. મહાસુખભાઈ લોકકલ્યાણ ટ્રસ્ટની સ્થાપના કરી તેના ધ્વારા ગરીબોને રોજીરોટી તેમજ નાનાગૃહ ઉદ્યોગો શરૂ કરવાનો તેમણે પ્રયત્ન કર્યો હતો. શ્રી સાંકળચંદભાઈ દુ:ખી અને ગરીબ વ્યકિતઓના વિસામા સમાન હતા તેથી તેઓને ગરીબોના બેલી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
     
     
     
 
 
 
|
|
|
|
|
 
 
Powered By